Ang Agham, Teknolohiya At Kalikasan Noon

PAST – SCIENCE AND TECHNOLOGY

  • Bagong kagamitan at teknolohiya ang nagawa para makabuo ng mga iba’t ibang pagkain sa Afroeurasia.
  • Dumami rin ito sa pag gamit ng mga kabayo at kamleyo.
  • Ang pinakaimportante na imbensyon ay sa pag diskobre ng pag gawa ng bakal.
  • Sa pag diskubre ng mga kagamitan tulad ng palakol, asarol, pala at araro ay nakapagbukas ng napakadaming lupa para makapagtanim ng mga pagkain.
  • Ang mga Artisans, martilyo na gawa sa bakal at iba pa para makagawa ng mga istraktura.
  • Nagamit rin ito sa pag gawa ng mga sandata at “armor”.
  • Nadiskubre rin ito para makagawa ng “wheel” na ginamit para makagawa ng mga palayok at “horse-harness”.
  • Ngunit ito ay hindi umabot sa panahon sa America, Australia at Oceania.

***

  • Ang tekhnolohiya ay hindi lagi madaling intindihin. Ang agham ang pag-aaral sa kalikasan at lagging hinahanap. Ang katotohanan.
  • Patuloy na pagpapalaganap gaya ng mga “Furnace” ay nagtungo ng pagiging imposibleng maamoy at masira na mga metal.
  • Kinalaunan,nadiskubre ang mga “Alloys”, gaya ng “Brass” at “Bronze” noong 400 BC.
  • Mayroong mga kagamitan noong 300 BC. Kasama ang mga simpleng makina gaya ng “Lever
  • Ang screw naman noong 400 BC.

***

  • Screw Presses– “Nagkaroon ng maraming uri ng mga “Olive press button sa mga Griyego.” Sa ika-1 siglo, iniulat ni Pliny the Elder ang pag-imbento kasunod ng pangkalahatang paggamit ng mga bago at matibay na “Screw presses.” Gayunpaman, ang mga Screw presses ay halos tiyak na hindi isang Roman imbensyon.Ito ay unang nilarawan sa pamamagitan ng bayani ng Alexandria, ngunit maaaring may ginagamit kapag nabanggit niya ito sa kanyang Mechanica III.
  • Ang mga “Cranes” na inimbento ni Sir William Armstrong ay ginamit para sa konstruksiyon ng trabaho at posibleng pang-dala at pang-baba ng mga barko sa kanilang mga “ports,” kahit na gamitin ito para sa susunod na mayroong kaalaman ay wala pa rin itong katibayan. Karamihan sa mga “Cranes” ay kayang mag-angat ng mga 6-7 na toneladang kargamento, at sa ipinakitang “column” ni Trajan, gumagana ito sa pamamagitan ng “treadwheel.”

***

  • Ang Roman Technology ay isang engineering practice na sinusuportahan ng sibillisasyon ng Roma. Nagawa at napalawak sa commerce o palitan ng Toma at Military ng kagamitan at armas halos tatlong millennium (753 BC-440 AD).
  • Ang emperyo ng Roma ay isa sa mga bansang mayroong modernong teknolohiya noong panahon nila. Ang iba sa mga tao dito ay nawala noong Tubulent Era at Late Antiquity at ang bunga ng teknolohiya ay nadiskubre dahil kapag nawala ang mga taong ito ay bumalik para masabi ang kanilang nadiskubre at ito ay mas pinaganda.
  • Kagaya nga ng mga Griyego halos lahat ng teknolohiya ng mga Romano ay parehas lng nila, ang pagakakron ng mga metal na armas pati na rin ang mga pang araw araw na kagaimtan sa buhay.
  • Ang halimbawa nito ay mga Aqueducts, dito natakbo ang katubigan ng Roma at isa pang ginagawa nito ay inaalis ang mga sakit na makukuha sa maduduming tubig sa Roma noon. Ito ay gawa sa semento, minsan ay kahoy. Ito ay madalas naka arko at may habang mga 30 na kilometro. Dito rin nanggagaling ang tubig para panligo nila at iba pang kagamitan sa bahay tulad ng mga pinggan at iba pa. Ito ay madalas nasa ilalim ng syudad o nasa lugar kung saan malayo sa syudad at kinokekta ito gamit ang mga tubo.
  • Sa Roma madaming mga ruta na para makapunta sa iba’t ibang lugar sa Roma. Ito ay gawa madalas gawa sa semento at noon ay makinis at madaling daanan ng mga kabayo.
  • Sa Roma ang mga militar pandigma ay madalas gumagamit ng mga “catapults” dahil nakakaubos agad ito ng mga kalaban dahil ginagamit ito ng mga malalaking bato pati rin ang mga “ballista” para madaling matutok ang mga lider ng bala na pana para matalo nila agad ang mga kalaban.

***

  • Teknolohiya ng mga Militar ng Romano
  • Ang teknolohiya ng mga Militar ng Romano ay nagsimula nang madiskubre ang iba’t ibang klase ng mga “metal: ginto, bakal at iba pa”.
  • Ito ay nagmula sa personal na kagamitan at kagamitang-pandigma, ngunit halos lahat ito ay naman nila o ginaya sa mga Griyego.
  • Ang pananamit ay mabibigat at masilumot nakasuot ay hindi bihira (cataphracts), ito rin ay medyo maliwanag.
  • Ito ay isang kagamitan na nakasuot na ibinigay na “Segment plates” o lorica segmantata. Ito ay isinuot bilang proteksyon ngunit hindi nito nasasakop ang buong katawan bilang “chainmail”.
  • Sabi nila ito ay ginawa dahil ito ay may mahusay na proteksyon, ngunit ang “plate” nito ay banda mahal dahil ito ay mahirap igawa. Ngunit ang totoo ay ito’y mumurahin, madaling gawin at akma sa sukat ng lahat at komportable isuot.
  • Kaya ito ang pangunahing damit ng mga Romano sa mga gamit sa pandidigma.

***

Aqueducts

  • Unang tinayo noong 312 B.C.E
  • Ginamit to para sa mga toilet bowl, Fountain, underground sewage system at para sa public baths.
  • Ginamit din ito para sa kanal at pag-tratransport ng tubig noong sinaunag araw ng Ehipto, Assyria, at Babylon

Concrete

  • Ginamit to sa mga istraktura nung sinaunang araw ng Roma tulad ng Colosseum at Pantheon
  • Tinayo ang mga istraktura nung 2,100.

***

  • Noong ika – 1 siglo BC, Ang mga Romaro ay nagsimulang gumamit ng mga kongkreto. Naimbento ito noong huling ika-1 siglo, si Vitrunusay nagsulat ng “De Architectura” na pinakaunang “architecture” sa Roma. Dahil ditto nagawa ang kalye at mga daan para sa iba’t ibang lugar sa Roma. Sabi nila na ang mga daan na ito ay may kasabihang “all needs lead to Rome”.

Leave a comment